Merkezimiz tarafından yazılan ve TUBİTAK 3005 - Sosyal ve Beşeri Bilimlerde Yenilikçi Çözümler Araştırma Projeleri Destekleme Programına başvurusu yapılan projemiz kabul almıştır. "Hak İhlali Karar Tahmin Motoru (HAKTAM)" adlı projemiz 24 ay süreli ve 277.500 TL ile desteklenmiştir. 122G019 numaralı projede Üniversitemizden yürütücü Doç. Dr. Emrah Aydemir ve araştırmacılar Doç. Dr. Halil İbrahim Cebeci ile Arş. Gör. Yusuf Kaçar ile danışman Dr. Öğr. Üyesi Sezercan Bektaş yer almaktadır. Sakarya Barosu ile birlikte yapılacak projenin özeti aşağıda verilmiştir.
Son yıllarda, hukuk metinlerinin dijitalleştirilmesi ve bilgi işleme teori ve teknolojilerindeki ilerleme, hukukun gerek uygulanması gerekse öğretilmesinde çeşitli dönüşümleri tetiklemiştir. Yapay zekâ, doğal dil işleme, metin madenciliği (text mining) ve makine öğrenimi gibi alanlarda gelişen teknikler hukuk uygulayıcılarının ve akademisyenlerinin dikkatlerini de bu alana çekmiştir. Artık bu tekniklerin gerek hukukun pratik olarak uygulanması esnasında çıkan sorunların çözümlenmesinde gerekse hukuku ve hukukî kurumları ilgilendiren akademik konuların araştırılmasında aktif olarak kullanıldığı görülmektedir. Bu projede de hukuk ile yapay zekânın bir arada kullanılması amaçlanmaktadır.
Bu proje, esas olarak, adalete erişimin önündeki engellerin kaldırılması, hukuki güvenlik ve belirliliğin geliştirilmesi ve hukuk uygulayıcılarının karşılaştığı pratik problemlerin çözülmesinin, yapay zekâ teknolojilerinin kullanılması suretiyle oluşturulacak yardımcı araçların hukuk alanında istihdam edilmesi suretiyle mümkün olabileceği tezinden hareket etmektedir. Bu kapsamda, projenin temel amacı, kişilerin, Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru sürecinden önce, oluşturulacak “Hak İhlali Karar Tahmin Motoru” (HAKTAM) sayesinde başvurusunun kabul edilebilir olup olmadığını ve kabul edilebilir olanların hak ihlali olup olmadığını önceden öngörmesini sağlamaktır. Bu projenin bir diğer amacı ise, Anayasa Mahkemesi dışındaki mahkemelerin kararlarının hangi formatta olması gerektiğini ve bu kararların dijitalleştirilmesinin yol açabileceği faydaları ortaya koymaktır. Bir diğer önemli amaç ise, yapay zekâ temelli teknolojilerin Türk hukuk sisteminde de kullanılabileceğini ortaya koymaktır.
Bu amaçlar çerçevesinde, kabul edilebilirlik ve esas yönünden iki aşamalı olarak yüksek tahmin kapasitesine sahip yapay zekâ temelli bir algoritma kurmak ve bunu çevrimiçi ücretsiz bir platformda herkesin kullanımına sunmak hedeflenmektedir. Aynı zamanda bu süreçte yapılacak çalışmalarda, Anayasa Mahkemesi kararlarını yapay zekâ incelemesine uygun hâle getiren unsurlar tespit edilip diğer mahkeme kararlarının da hangi formatta düzenlenmesi gerektiğine ilişkin bir teklif oluşturulması bu projenin önemli hedeflerinden bir diğerini oluşturmaktadır. Her ne kadar mahkeme kararlarının tahmin edilmesine yönelik çalışmalar literatürde mevcut ise de bu proje gerek kullandığı yöntem gerekse ortaya koyduğu ürün ve bu ürün vesilesiyle elde edilebilecek faydaları yönünden diğer çalışmalardan ayrılmakta ve özgün yönünü ortaya koymaktadır.
